Ο Αώος και η παρεκτροπή από τις αξίες της αειφόρου ανάπτυξης...

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΤΣΙΚΗ,

Ομ. Καθηγητή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

*  Ο Αώος ποταμός, πηγάζει από τις βόρειες πλαγιές της οροσειράς της Πίνδου, διέρχεται από περιοχές του Ζαγορίου, διαρρέει την κοιλάδα Σμόλικα-Τύμφης, διέρχεται από την κοιλάδα της Κόνιτσας και εισέρχεται στην Αλβανία. Το συνολικό υδρογραφικό του δίκτυο είναι εξαιρετικά εκτεταμένο διότι πλην του κυρίως ρου του δέχεται τα νερά και σημαντικών παραποτάμων  (Βοϊδομάτη,  Σαρανταπόρου  κ.ά.  στο  ελληνικό έδαφος). Η συνολική διαδρομή του είναι 260 km, από τα οποία τα 70 Km διαρρέουν τη χώρα μας. Είναι προφανές ότι το παραπάνω δίκτυο έχει δημιουργήσει έναν πολύ μεγάλο αριθμό οικοτόπων, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο περιβαλλοντικά με πλήθος οικοσυστημάτων, τα οποία και τροφοδοτεί  κυριολεκτικά. Η υπόσταση, η ύπαρξη, το παρόν και το μέλλον των οικοσυστημάτων αυτών είναι αποτέλεσμα των συγκεκριμένων χαρακτηριστικών και μοναδικών στοιχείων του ποτάμιου συστήματος του Αώου. Κάθε εκτροπή και μεταβολή-αλλαγή του χαρακτήρα του συστήματος από γεωλογική, γεωμορφολογική, υδρογραφική, περιβαλλοντική, κλιματική, υδρολογική, φυσικοχημική, βιολογική άποψη, συνεπάγεται προφανώς δυσμενείς επιπτώσεις σε όλα τα συνδεδεμένα με τον Αώο οικοσυστήματα (υδάτινα και χερσαία).

Παρθένα ποτάμια των Βαλκανίων «απειλούνται από φράγματα»

Ο Αώος στο Der Spiegel

Βερολίνο

Οι τελευταίοι παρθένοι ποταμοί που διασχίζουν τα Βαλκάνια και φιλοξενούν χιλιάδες μοναδικά είδη απειλούνται από έργα κατασκευής υδροηλεκτρικών φραγμάτων. Ρεπορτάζ του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel δίνει ως παράδειγμα την περίπτωση του Αώου, ενός από τα ελάχιστα ποτάμια που φτάνουν ανεμπόδιστα μέχρι τη θάλασσα. Αυτό όμως φαίνεται ότι σύντομα θα αλλάξει, καθώς η Αλβανία προσπαθεί να απεξαρτηθεί από τις εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος.

Ο Αώος (Vjose στα αλβανικά) πηγάζει στη Βάλια Κάλντα της Βόρειας Πίνδου, διανύει 70 χλμ στην Ελλάδα και 200 στην Αλβανία και τελικά εκβάλλει στην Αδριατική. 

Περιβαλλοντικά ασφαλής η μεταφορά νερού από τον Αώο στη Λίμνη Παμβώτιδα

Παρέμβαση... 

Περιβαλλοντικά ασφαλής η μεταφορά νερού από τον Αώο στη Λίμνη Παμβώτιδα

Ο ΦΩΤΗΣ Π. ΜΑΡΗΣ, Αναπλ. Καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων του Πανεπ. Θράκης γράφει στον «Π.Λ.»

*   Παρακολουθώντας εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα την δημόσια συζήτηση που γίνεται για την αναγκαιότητα ή μη μεταφοράς υδάτων από την υδρολογική λεκάνη του ποταμού Αώου στο κομβικό υδρολογικό σύστημα λίμνη Παμβώτιδα - Παλιά (αποξειραθείσα) λίμνη Λαψίστας– ποταμός Καλαμάς ένιωσα την ανάγκη να παρέμβω πιστεύοντας ότι λόγω της ειδίκευσής μου αλλά και της καταγωγής μου, έχω να προσφέρω στον δημόσιο διάλογο.
Το πρώτο λοιπόν ερώτημα που τίθεται είναι αν το υδρολογικό σύστημα λίμνη Παμβώτιδα – Παλιά (αποξειραθείσα) λίμνη Λαψίστας – Ποταμός Καλαμάς βρίσκεται σε κίνδυνο και απειλείται. Στο σημείο αυτό υπογραμμίζεται ότι όλες οι λίμνες όπως και η Παμβώτιδα είναι δυναμικά οικοσυστήματα άρα βρίσκεται πάντα σε εξελικτική πορεία.