Η εκτροπή των νερών του Αώου και η Βοβούσα που αντιστέκεται

Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ Ι. ΔΗΜΟΥ,

 Γεωπόνος - Φιλόλογος - τ. Πρόεδρος Βοβούσας

* Εκφράζω τα θερμά μου συγχαρητήρια για τις τριήμερες εκδηλώσεις που έγιναν στην Κοινότητά μου στις 9, 10 και 11 Αυγούστου, καθώς και για τις όμοιες εκδηλώσεις στις 29 Ιουνίου, όλες με πρωτοβουλία της Κίνησης Πολιτών για την προστασία των νερών του Αώου ποταμού και τη διαφύλαξη της φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ένας αγώνας που ξεκινάει από το 1995 και φτάνει στο σήμερα. Πιστεύω πάντως –αυτή είναι η πεποίθησή μου– πως τελικά όλα θα πάνε καλά.
Το θέμα της εκτροπής των νερών του Αώου μέχρι σήμερα έχει τρία βασικά στάδια:
1. Το πρώτο στάδιο ήταν η κατασκευή από τη ΔΕΗ του Υδροηλεκτρικού Φράγματος στις πηγές του Αώου ποταμού με την εκτροπή σημαντικού μέρους νερών του στον Άραχθο και τον Μετσοβίτικο, που ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και για το οποίο –δυστυχώς– δεν είχε γίνει τότε κανένας αγώνας, ούτε και καμιά αντίδραση υπήρξε.

2. Το δεύτερο στάδιο ήταν η εκ νέου προσπάθεια για την κατασκευή από τη ΔΕΗ και του δεύτερου Υδροηλεκτρικού Έργου με τον τίτλο ΥΗ έργο Βοβούσας, στα όρια της κοινότητάς μας, μετά από τεχνική μελέτη του Μηχανικού της ΔΕΗ Αντώνη Σακκά και του επίσης Πολιτικού Μηχανικού Στάθη Παπαβρανούση. Και όλα αυτά στις αρχές μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90.
Όμως τη φορά αυτή η όλη προσπάθεια της ΔΕΗ έπεσε στο κενό και απέτυχε ύστερα από τον συντονισμένον αγώνα της τοπικής κοινωνίας μας, των οικολογικών οργανώσεων και της ίδιας της κοινότητάς μας με επικεφαλής τους τότε Κοινοτικούς Συμβούλους Στέργιο Νόλλα, Αλέξανδρο Δρούγια, Θανάση Βραζιτούλη, Άγγελο Ράπτη, Βαγγέλη Νόλλα κα Στέργιο Μούσιο, όπου με ομόφωνη απόφασή μας στις 8 Απριλίου 1995 ταχτήκαμε όλοι κατά του έργου και κατά της εκτροπής των νερών του Αώου, χαρακτηρίζοντάς το «ως έγκλημα· έγκλημα μετά ληστείας κατά του φυσικού μας περιβάλλοντος». Βασικοί συμπαραστάτες στον δύσκολο εκείνον αγώνα μας υπήρξαν τότε και οι ορισθέντες από το Κοινοτικό μας Συμβούλιο –ως μέλη της Επιτροπής Αγώνα– χωριανοί: Δημοσθένης Χατζής, Γεώργιος Καζάνας, Χρόνης Δρούγιας, Ιωάννης Βραζιτούλης, Κώστας Γιαννούλης, Ζήσης Χατζής, και Γιάννης Χατζής. Και πάνω από όλους ο χωριανός Παπα-Θανάσης της Μονής Ντουραχάνης.
Σε όλους αυτούς ανήκει κάθε τιμή και έπαινος και είναι άξιοι κάθε μνείας.
Και το έργο την ίδια εκείνη χρονιά ματαιώθηκε από το ίδιο το ΥΠΕΧΩΔΕ (Υπουργός τότε ο Κώστας Λαλιώτης) με την υπ’ αριθμ. 75025/4332/24-8-95 απόφασή του, αφού δεν υπήρξε η απαραίτητη κοινωνική συναίνεση για την  κατασκευή του. Τα στοιχεία βρίσκονται καταχωρημένα στα πρακτικά και το αρχείο της κοινότητας, στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Ιωαννίνων, στα τότε αρμόδια γραφεία του ΥΠΕΧΩΔΕ στην Αθήνα, καθώς και διάσπαρτα στον τοπικό Τύπο, τα οποία όλα αποτελούν πολύτιμα ντοκουμέντα σήμερα και για τον ίδιον αγώνα. Και είναι πλέον γνωστό πως το ματαιωθέν το 1995 ΥΗ έργο Βοβούσας ήταν το πρώτο έργο σε όλη τη χώρα που είχε ακυρωθεί από την ίδια την Πολιτεία, αφού δεν είχε υπάρξει η απαραίτητη κοινωνική συναίνεση για την κατασκευή του.
3. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 αρχίζει το τρίτο στάδιο και βγαίνει πάλι στην επιφάνεια το ίδιο πρόβλημα για τα νερά του Αώου ποταμού, το οποίο δυστυχώς συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Πάλι οι ίδιες αντιδράσεις τότε από την κοινότητά μας με επικεφαλής τον Πρόεδρο Θανάση Σταγκογιάννη με την από 14-3-01 ομόφωνη απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου.
Στα τέλη της δεκαετίας του 2000 το θέμα ξανά στην επικαιρότητα μετά τις προτάσεις και τη δημοσίευσή τους στον Τύπο του Λευτέρη Καλογιάννη για την εκτροπή των νερών του Αώου στο Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων. Και πάλι η ίδια άμεση αντίδραση από την κοινότητά μας με την από 25-1-09 ομόφωνη απόφαση του τότε Κοινοτικού Συμβουλίου. Πρόεδρος της Κοινότητας ο Στέφανος Βασιώτης.
Πέραν αυτών, το έτος 2008 και με αφορμή την πρόταση του Λ. Καλογιάννη, δημοσιεύτηκε στις 13-11-08 μακροσκελής επιστολή μου στον «Πρωϊνό Λόγο» με τον τίτλο: «Η εκτροπή των νερών του Αώου ποταμού και η κοινωνική συναίνεση», ενώ στις 6-11-12 και δεύτερη επιστολή μου με τον τίτλο «Τα νερά της Πίνδου και το όραμα του Λευτέρη Καλογιάννη» με θέσεις ξεκάθαρες κατά της εκτροπής. Το έργο της ΔΕΗ εγκρίθηκε τελικά το 2008, αλλά την επόμενη χρονιά ματαιώθηκε και πάλι επί υπουργίας Μπιρμπίλη. Όμως στα τελευταία χρόνια ξανά στην επιφάνεια. Φαύλος κύκλος δηλαδή και τελικά, εις αυτήν εδώ τη χώρα, ποιοι εμπαίζουν ποιους;
Ο αγώνας συνεχίζεται έως και σήμερα με την προ έτους συσταθείσα Κίνηση Πολιτών για τη σωτηρία των νερών του  Αώου ποταμού, υπό την αιγίδα των  Δήμων Ζαγορίου και Κονίτσης και με πρωτοστάτες κυρίως νέους στην ηλικία χωριανούς μου. Και η πρόσφατη συνάντησή μας στην πανέμορφη νέα κοινοτική μας πλατεία καμάρι και στολίδι του χωριού μας δίπλα από την παραδοσιακή μας γέφυρα και σχεδιασμένη από τον καταξιωμένο χωριανό Αρχιτέκτονα Βασίλειο Μάρκου, γι’ αυτόν τον σκοπό έγινε: Για τη ματαίωση δηλαδή της εκτροπής των νερών του Αώου στο Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.
Εύχομαι καλή συνέχεια και ευελπιστώ πως όλα τελικά θα έχουν αίσιο τέλος για το γενικότερο καλό αυτής εδώ της πίσω από τα βουνά και μέσα στα βουνά πανέμορφης περιοχής μας (από Μέτσοβο, Βάλια Κάλντα, Βοβούσα, Δίστρατο, Χωριά Λάκκας Αώου, μέχρι και την Κόνιτσα και πέραν αυτής), με επίπεδο αναφοράς τον Αώο ποταμό-πηγή ζωής και πλούτου- και για πλείστες δραστηριότητες τόσο στην κοινότητά μας όσο και στις άλλες παρόχθιες περιοχές: Κολύμβηση, ψάρεμα, κωπηλασία και βαρκάδα, εγκαταστάσεις και δραστηριότητες καγιάκ, μικρολιμνούλες και μικρά ξύλινα μικροφράγματα («αδέσες») κατά μήκος του ποταμού, παιδικοί κωπηλατικοί αγώνες, παρόχθια μικροπάρκα, αθλητικό κέντρο πολλαπλών δραστηριοτήτων στη θέση «Κρανιές» στη Βοβούσα, αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών κ.λπ.. Και όλες αυτές οι δραστηριότητες σύμφωνα με τις μέχρι τώρα προτάσεις, εισηγήσεις και μελέτες μας στα πλαίσια πλείστων παλιότερων ή νεότερων προγραμμάτων (Intereg II και ΙΙΙ, Leader II, ΣΠΑ 2000-2006, Καν. 2158/192) και για μια Βοβούσα, με την ευρύτερη περιοχή της έως την Κόνιτσα, των οραμάτων και των ανοιχτών οριζόντων.
Όλα τα στοιχεία υπάρχουν κατατεθειμένα στην κοινότητά μας, καθώς και στις καθ’ ύλην αρμόδιες Υπηρεσίες. Δημοσιευμένα επίσης και στον τοπικό Τύπο.
Τελειώνοντας, θα ήθελα για μια ακόμη φορά να επαναλάβω πως ο αγώνας κατά της εκτροπής των νερών του Αώου ποταμού είναι διαχρονικός, όχι τωρινός, από χρόνια πριν, και ο καθένας –και όλοι μαζί– βάλαμε το μεγάλο ή το μικρό λιθαράκι μας στον αγώνα για τη σωτηρία του. Γιατί όντως η εκτροπή των νερών του Αώου ποταμού αποτελεί ένα βαρύτατο έγκλημα. Έγκλημα μετά ληστείας κατά του φυσικού μας περιβάλλοντος.

Υ.Γ.: Το παραπάνω κείμενο συντάχθηκε και διαβάστηκε στις εκδηλώσεις που γίναν στη Βοβούσα στις 9, 10 και 11 Αυγούστου με πρωτοβουλία της Κίνησης Πολιτών για τη σωτηρία των νερών του Αώου ποταμού και δύο μέρες πριν από τη δημοσίευση στον «Π.Λ.» της επιστολής του συμπατριώτη Βουλευτή και πρώην Υπουργού κ. Σταύρου Καλογιάννη για το ίδιο θέμα προς τους δημάρχους Ζαγορίου και Κονίτσης.

πηγή: Πρωινός Λόγος