Παρέμβαση προ ημερήσιας διάταξης στην τακτική σύνοδο του Γενικού Συμβουλίου της ΠΣΕ την Τετάρτη 4 Δεκ. 2013.

Εκ μέρους της Κίνησης για την προστασία του Αώου, θέλω να ευχαριστήσω την Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος και τον Σωτήρη Κολιούση Α΄ αντιπρόεδρο ΔΣ για το βήμα που μας προσφέρει.

Το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου περιλαμβάνει την περιοχή της Βάλια Κάλντα που ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1966, την περιοχή του Βίκου-Αώου που ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1973 καθώς και τη μεταξύ τους περιοχή.

Η δημιουργία του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου και η ενοποίηση των τριών αυτών περιοχών εξασφάλισε τη συνολική διαχείριση της περιοχής και την ολοκληρωμένη προστασία των ιδιαίτερων φυσικών χαρακτηριστικών της.

Οι παραπόταμοι του΄Αραχθου, του Αλιάκμονα, του Σαραντάπορου και οι ποταμοί Βοϊδομάτης και Αώος αποτελούν τα φυσικά όρια της Προστατευόμενης Περιοχής Βόρειας Πίνδου.

Ο ποταμός Αώος πηγάζει από την περιοχή Πολίτσες πάνω από το Μέτσοβο,  έχει συνολικό μήκος 260 χιλιόμετρα εκ των οποίων τα 70 –περνόντας από την Κόνιτσα- είναι σε ελληνικό έδαφος και τα 190 σε αλβανικό τερματίζοντας την διαδρομή του στην Αδριατική θάλασσα.

Πριν την Βοβούσα, ο Αώος συναντάει  στη τοποθεσία Σμιξώματα το ορμητικό «Αρκουδόρεμα» που πηγάζει από την Βάλια Κάλντα.

Η πρώτη εκτροπή ξεκίνησε το 1987 με τη κατασκευή φραγμάτων και τη δημιουργία τεχνιτής λίμνης στις πηγές Αώου. Απ’ όταν το έργο άρχισε να λειτουργεί κατακρατείται το 40% των νερών το οποίο μεταφέρεται στον Άραχθο. Το σοκ που υπέστη το οικοσύστημα ήταν πολύ μεγάλο και αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ υπήρξε  δέσμευση να αφήνονται νερά  κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αυτό δεν έγινε ποτέ και δυο φορές στην ιστορία, το νερό του Αώου δεν έφτασε ποτέ στην Κόνιτσα. Ο Αώος τους καλοκαιρινούς μήνες είναι ένα ρυάκι και το νερό που διασχίζει την κοιλάδα του είναι κυρίως το νερό του Αρκουδορέματος.

Μιας και στην πρώτη εκτροπή οι αντιδράσεις ήταν ελάχιστες το 1995 επανέρχεται νέο αίτημα εκτροπής, του 50% αυτή τη φορά από τον εναπομείναντα ποταμό. Ζητείται δηλαδή από τα 150 εκατ. κυβ. μέτρα που περνάνε από την περιοχή Σμιξώματα να εκτραπούν προς την λίμνη πηγών Αώου τα 70 από αυτά.

H Δ/νση Περιβάλλοντος του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ εισηγείται αρνητικά με κατηγορηματικό τρόπο, επικαλούμενη την από τους εμπλεκόμμενους φορείς αποδεδειγμένη οικολογική καταστροφή που θα επέλθει στην περιοχή. Κάτι που τελικά αποδέχεται και το Υπουργείο απορίπτοντας την αίτηση.

Το 2001 επανέρχεται το αίτημα και ξαναπορρίπτεται με τα ίδια αιτιολογικά, ενώ το 2009 η τότε υπουργός περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη βάζει οριστικά τον φάκελο στο συρτάρι χωρίς δεύτερη κουβέντα.

Το 2011 με την αλλαγή ηγεσίας στο ΥΠΕΚΑ το σχέδιο εκτροπής του ποταμού Αώου, επανέρχεται με κύρια στόχευση πλέον τον εμπλουτισμό της λίμνης των Ιωαννίνων, πράγμα ανήκουστο και επιστημονικά ελλειπές.

Στο σημείο που είμαστε η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ - ΔΕΗ Ανανεώσιμες επιμένει παρακάμπτοντας τις αποφάσεις όλων των φορέων και της βούλησης της τοπικής κοινωνίας να προχωρήσει με φαστ τρακ διαδικασίες την υλοποίηση του έργου.

Κι εγώ αναρωτιέμαι, σήμερα ο Αώος, αύριο ποιό ποτάμι;

Αντίθετοι με το έργο είναι

·         Φορέας Διαχείρησης Εθνικού Δρυμού Βόρειας Πίνδου (έχει προσφύγει και στην ευρωπαική επιτροπή περιβάλλοντος)

·         Φορέας Διαχείρησης λίμνης Παμβώτιδας (έχει την απόψη ότι όχι μόνο δεν βοηθάει η μεταφορά νερού αλλά ζημιώνει, λόγω της διαφορετικής σύνθεσης και θερμοκρασίας αλλά και του γεγονότος ότι το οικοσύστημα της λίμνης θα καταστεί εξαρτόμενο από ένα άλλο οικοσύστημα κάτι το οποίο κατηγορηματικά αντενδίκνυται)

·         Οικολογικές & Περιβαλλοντικές οργανώσεις η οποίες κατέθεσαν αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας

·         Δήμος Κόνιτσας

·         Δήμος Ζαγορίου

·         Δήμος Ιωαννίνων

·         Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

·         Τεχνικό Επιμελητήριο (παράρτημα Ηπείρου)

·        Τοπικές κοινωνίες

Ομιλία Καμίλο Νόλλα στη γενική συνέλευση της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος. Εκ μέρους της “κίνησης” παρευρέθηκε κι ο Γιάννης Γιαννούλης.